Tipaakunik atuinnarninnga ayurhaqtipkaiyuq tamaita Nunavummiut nunakpullu. Maligat uumani tipaakunik atuinnarninnga piliurhimayuq hapummiutigiami inungnik, nutaqalluanut inuulrammilluanullu. Qinirhialugu una titiraqhimaninnga naunairyuumiriaqni.
TIBAAKUNUN MALIGANULLU
TIBAAKUNUN MALIGANULLU
Tibaakut Higaarnillu Maligaq
Tamna Tipaakut Higaarniqlu Maligaq (TSA) maligalluarutilluanga Nunavunmi naunaiqtaatigut talvani tipaakunik, himmautingit hunavaluit unalu Ujarangnaqtuq nauhimayuq atuqtaunginnarialik, niuviqtaaqtuq pittailigiamilu qanuqtut niuvvaavingit niuvrutigiyut.
- Allat hunat ilauyut hiluqtautit uvalu aalat alruyaqtuqtut higaat.
- Pidjutilik hapummigiami Nunavummiut qayangnaqtumit higaaqtumit puyunganik anirhaaktuq, atuliqtitauyuq aaniqtailininnga nutaqqanut, inuulrammiinit, hingaiyunutlu arnat, naunairiamilu inuit nayugangit higaarnaittumik.
Ataani TSA-mi , maligauyumut imaa:
- Niuvrutigilugit tipaakunik himmautingalu hunavaluit kinamut ukiuqangittumut 19-nik.
- Tunijaangani (tunigiami/himautijaangat) tipaakunik himmautingalu hunavaluit kinamut ukiuqangittumut 19-nik.
- Niuvrutigiami atauhiinaqmik higaamik.
- Niuvrutigilugit tipaakut higaaruirutikhat niuvvaavikmi talvani tuniqhaininnganik hunavaluit niuviqtut pingittut niuviruirumik niuvvaavikmilu.
- Niuvrutigijaangat qaritaujakkut; iglumingni agidjiyut tibaakumik uvalu allat nicotinemik hunanik pipkaqtaulimaitut.
- Niuvaalugit allatqinik hunanik nicotinemik iluaniitunik tapkua avatqutut 20 milligramsnik attauhiq millilitermik.
- Niuvaapkaqlugit tibaakuqaqtunik uvaluuniin ilaulutit tibaakukkut niuvaanirmun piqangitkuvin ihuaqtumik atiliurnirmik uvaluuniin Tibaakukkut Niuvaayiuyunun Laisi tuniyauyut ataani Nunavunmi Tibaakutigut Taaksiitigut Maligaq hapkunanga Kiinauyaliqiyit.
- Niuvrutiniq tipaakumik higaarniqlu hunavaluit mamaqhaqhimayut, hunaluuniit piliurhimayuq naunaipkaqtauyuqluuniit atuqtauyukhaq mamaqhariami tipaakunik aadlamiklu hunavaluit.
- Higaariami higaan'nguat puuyuqaqtutluuniit iluani 9 metres-ni ukkuanit anivigiyainniluuniit inungnut igluqpakmut, havakvikmut, inungnut manikhaqtitauyut iglukhat kavamatkunnilu havaktut iglukhangit, unalu kaipluarutit mayuraqvingit, pihugiami igluqpakmi, mayurautat, tulakviit pipkaidjutiyuq igluqpamut, igalaangit aadlalluuniit angmaqtirniq, unalu anuripkaqtuq.
- Higaariami tikkuaqtauhimayut higaarnaittut nayugangit iluaniluuniit kiklikhanganik. Higaarnaitut najugait ilaujut munaqhiqarviit, iliharviit, nutaqqiqiviit, hilami ulapqiviit, atuqtauqattaqtut iglut imaaluuniit uiguliriit igluqpait, havagviit, inungnut igluit imaalu kavamatkut havaktiit igluit, imaalu aallat iglukhat pillahijanginni inungnut imaaluuniit amigaittunik havaktit havakviangani.
- Higaariami akhaluutimilluuniit, Haantami, qainat, siikiitut, hunaluuniit taimaa uhitiqtumik nutaqqanik.
- Takupkaqtitauluni atuliqtitaugiamilu tipaakut higaarniqmullu hunavaluit kituni talvani tipaakunik higaarniqmullu niuvrutauyut.
- Tautuktipkarlugit naunaitkutit naunaiyaqhimayut piinarialgit uvaluuniin akiit tibaakut, uvaluuniin higaangnikkut hunat niuvaavingni humi nutaqqat piyaaqqat.
Ukununngalu nunavunmi maligangit, piqaqtuq kaanatami tipaakut maligangit pilaqutigiyait tipaakunik atuinnarninnga niuvrutigiyainniklu Nunavunmi. Tamna aturniqpaq taiyauyuq tamna Kanata Tipaakuq Hiluqtautitlu Hunat Maligaq. Tikinahuarutait hapkua Kanatap Tibaakutigut Hanaqidjutit ikayuutikhat Kanatamiunun kitut higaarungnaiqtut uvaluuniin ikiliyuumiqlugit ayuqhautit inmi ipigalaingnikkut nicotinemun uvalu munaridjutikhat inuuhiit inulramiit inuitlu kitut atungitait tibaakunik qayangnautinin tibaakungmik atungnikkut uvalu nicotine ipigalaingnikkut.
- Pitquyauyut aaniaqtailinikkut naunaitkutit attautini higaani, naunaiyaqhimayut qanuq anginiqhait hapkua aaniaqtailinikkut naunaiyautit iliugaqtauyukhat uvalu pittailidjutit tuhaqtidjutinun tibaakuqaqtunik hunanik hiluqtautillu hunanik.
Tipaakunik Pipkaidjutiniq unalu Angirutimut Pinahuarut
Tamna Tipaakut Malikhautikhangit Malikhautikhangitlu Havaaqhangit naunaiyaiyaangat tamaita tipaakuknik niuvaiviingit Nunavunmi malikhautiqaqtun talvani Nunavut Tipaakuknik Higaarnikkutlu Maligaq (TSA) malikhautikhangitlu.
Tamna pinahuarutimut ilaupkaiyuq malruuknik piyakhangit qanuriliurutikhamiknik:
Ilihangniq Uvalu Ihaangnikkut:
Tamaita tibaakunik niuvvaaviit piqariaqarmata nutaamik Tipaakunik Niuvvaaviit Laisikhamik atiliuqhimayut talvuuna Havagviat Kiinaujaliqijikkut tuniyauvaktut iliharnikkut imaalu uqarvikhanik aqutkumik imaalu Tibaakunut Niuvvayinut Atuqtakhait taffumanga Maligaliqijit Havakti/Avatiliqinikkut Aanniaqtailinikkut Havaktimit (EHO).
Tipaakut Ihivriurniq:
Ilitariyauyuq tipaakut ihivriuqniq naunairiami tipaakut niuvvaavingit havaktingillu maliktait uumunnga TSA maliktakhangillu.
Una ilaliutihimayuq naunairiami tahapkuat:
- Havaktiit qiniqhimaaqtun kitkuuyunik niuvrutigingitunlu tipaakuknik allaniklu hunavalungnik inungnun nukakhiuyunun 19nik.
- Tamna niuvvaavinga piqaqtuq titiraqhimayumik tipaakunik maliganik, atuqtamiknik, qanuriliurutingillu ittut higaaqtailigiami pittailigiamilu niuvrutiniq uuminnga tipaakut higaarniqlu hunavaluit nutaqqanut.
- Tamaita havaktit pivaktut ajuiqharnirmik imaalu iliharnikkut niuvrutigitinnagit tibaakunik imaalu aallanik atuqtakhanik.
- Niuviktitiyit piqaqtut havauhiqmik amiriyaagani havaktitik malitiariagani tamaknik TSA-nik maliruagakhaniklu niuviktitiyilu atugakhangit.
- Ihuaqtuq taiguagakhaq nivingayuq talvani.
Maligaliqijit Havaktit/Avatimut Aanniarnaittuliqinirmut Havaktit:
Maligaliqiyut Havaktiit/Avatiliqinikkut Aanniaqtailinikkut Havaktiit havaktakhangit ilauyut nunalaani ilihairutikharnik, aulatitilutik ihivriudjutikharnik tipaakuknik niuvaiviingit naunaiyaiyaangat malikhautikharnik tapkuninga Tipaakuknik Higaarnikkut Maligaq malikhautikhangitlu, kiudjutikharniklu ihuagiyaungitunik talvanga nunalaani.
Uniudjutigilugit quyaginaq ihuinaarutit hapkununga nutaanun maliganun havagvingni, hivayaqlugit Havaktiit Aanniaqtailinginni Akiliuhirnikkullu Katimayiingit (WSCC) uvani 877-404-4407.
Ihuinaarutit aalami higaangnailrumi nayugaani uvaluuniin kiklikhait hivungani niuvaaviup, iliharviup nayugaani, uvaluuniin aaniaqviup nuna, hivayaqlugit atanguyat uvaluuniin nanminiqaqtut, munariyakhat piyaangini tapkua havaktut, inuit, uvaluuniin pulaaqtut maliklugit higaangnikkut maligat.
Titirariami ihuiguhuutmik mighaagun aalamun iglunik atuqtup atuqtait tibaakunik uvalu/uvaluuniin hiluqtautinik hunanik uvaluuniin uyarangnaqtunik nauhimayunik, taimailiuqtaaqtutit tunihilutit ihumaaluutinik titiraqhimayumik nunangni Igluliqiyit Katimayiinun uvalu/uvaluuniin hapkununga Aviktuqhimayuni Nunavunmi Igluliqiyiiryuat havagvianun.
Aadlanut apirhuutinga uqaqatigilugu Munarhiliriyiitkut - Tipaakut unalu Ujarangnaqtuq nauhimayuq Pinahuarut uumani tobacco@gov.nu.ca.